‘Geluk’ is een vaak onderzocht thema, met verschillende dimensies. Om je gelukkig te voelen, is het nodig dat elke dimensie vervuld is.
Voor werkgeluk is dat niet anders. Net zoals levensgeluk bestaat werkgeluk uit verschillende dimensies. Het kan interessant zijn om dat in deze periode eens te bekijken, en te onderzoeken op welke dimensies je hoog en op welke je wat minder scoort. Of anders gezegd: hoe hoog is je werkgeluk?
Werktevredenheid
De eerste dimensie is werktevredenheid, en dit cijfer weten we meestal vrij snel. Dit is het antwoord op de vraag: als je alles bij elkaar neemt, hoe tevreden ben je dan met je werk?
Bij deze vraag houden we rekening met kenmerken als het loon, het evenwicht tussen werk en privé, veiligheid en gezondheid op het werk, de relatie met je baas en collega’s en hoe interessant het werk is. In België en Nederland scoren de meeste mensen vrij hoog op werktevredenheid, een 7 of meer. Dat heeft ermee te maken dat de kwaliteit van het werk hier hoog is: de omstandigheden zijn veilig, het loon is voldoende om van te leven, er is nog tijd naast het werk voor hobby’s en een privéleven.
Dit is dus de ‘laagste’ trap, de eerste horde om te nemen. Stel jezelf de vraag: hoe tevreden ben je in het algemeen over je werk, op een schaal van 1 tot 10? Als je minstens een 7 scoort, voldoe je aan de eerste noodzakelijke voorwaarde voor werkgeluk.
Werkplezier
Maar werktevredenheid alleen is niet voldoende. Je wil je werk ook positief beleven op het moment zelf, plezier ervaren terwijl je aan het werk bent. Dat noemen we werkplezier.
Het gaat dus over gevoelens: meer positieve dan negatieve gevoelens ervaren terwijl je aan het werk bent. De ideale verhouding is ongeveer 1 op 3: om werkplezier te beleven, mag maar één op de drie gevoelens negatief zijn. Maar negatieve gevoelens beperken is niet genoeg: het is ook belangrijk het werkplezier te stimuleren, want dat komt niet vanzelf. Werkplezier hangt samen met ontspanning en vriendschap op het werk, een fijne werkomgeving, werk dat leuk is om te doen, en positieve gevoelens van engagement en zinvolheid.
Hoeveel werkplezier ervaar jij? Zijn minstens 67% of twee derden van je gevoelens op het werk eerder positief dan negatief? En is dat dan voldoende voor werkgeluk?
Voor sommige onderzoekers wel, voor anderen niet. Dajo De Prins betoogt in zijn boek Werkgeluk dat blijvend werkgeluk ook vraagt om twee extra dimensies: actieve betrokkenheid en zinvolheid. Pas als deze vier dimensies samenkomen, is er sprake van volwaardig werkgeluk.
Actief engagement
Actief engagement verwijst naar een duurzame, positieve en vervullende staat van actieve betrokkenheid bij je baan. Het is eigenlijk een mengeling van vijf parameters die vroeger vaak gebruikt werden: toewijding aan de organisatie, baanbetrokkenheid, jobsatisfactie, intrinsieke motivatie en flow. Als je actief geëngageerd bent, wil je meer doen dan wat je job strikt genomen van je vraagt. Je begint ’s morgens vol energie en gaat helemaal op in wat je doet. Je bent steeds bereid om bij te leren of verantwoordelijkheid op te nemen.
Engagement hangt samen met emoties als toewijding, enthousiasme, motivatie, volharding, energie en trots. Engagement is ook wel gedefinieerd als het tegenovergestelde van burn-out.
Hoe geëngageerd ben jij? Een score lager dan 5 is niet geëngageerd, vanaf een score van 7 ben je geëngageerd.
Zinvolheid
Zinvolheid kan bijdragen aan je actief engagement, maar het is meer dan dat. Het is een op zichzelf staande dimensie van zowel geluk als werkgeluk. We zoeken allemaal naar zingeving, en kunnen niet gelukkig zijn als we geen betekenis vinden in ons leven of ons werk.
Om werkgeluk te ervaren moet je je baan zinvol vinden. Je moet het stabiele gevoel hebben dat je met je werk bijdraagt tot de samenleving, dat je iets waardevols of iets goeds doet. Of je je werk ervaart als zinvol, is een kwestie van gradatie. Werk is niet op zich zinloos of zinvol. Ook hier is de beste manier om voor jezelf de vraag te beantwoorden hoe zinvol je je werk vindt, op een schaal van 1 tot 10. Vanaf een 7 haal je ook deze vierde en laatste horde voor volwaardig werkgeluk.
Werkgeluk = vier keer een zeven
Misschien klinkt het niet erg spectaculair, dat je met vier scores van een 7 volwaardig werkgeluk kan ervaren. Maar bekijk het eens zo, het is echt niet eenvoudig om deze vier dimensies met elkaar te verenigen:
Je bent globaal genomen tevreden met je job, minstens een 7
Je ervaart tijdens een gemiddelde werkdag meer positieve dan negatieve gevoelens, minstens 67% positief en maximaal 33% negatief
Je bent actief geëngageerd bij je job, minstens een 7
Je hebt het duurzame besef dat je met je werk iets zinvols doet, minstens een 7
Gefeliciteerd, dan ben je werkgelukkig. Meer is er niet: dat is het werkgeluk dat voor ons beschikbaar is. En het is zeldzaam, zelfs in onze welvarende wereld.
Haal je niet overal die 7? Wil je aan één van deze dimensies werken? Maak dan een afspraak met een loopbaancoach om er samen met jou aan te werken.